Ochrona radiologiczna -- Wzorcowe promieniowanie rentgenowskie i gamma do kalibracji dawkomierzy i mierników mocy dawki oraz do określania ich charakterystyk energetycznych -- Część 2: Dozymetria w ochronie przed promieniowaniem w zakresie energii od 8 keV do 1,3 MeV oraz od 4 MeV do 9 MeV
Zakres
W niniejszym dokumencie określono procedury dozymetryczne dotyczące wzorcowania przyrządów stosowanych w ochronie przed promieniowaniem, za pomocą promieniowania rentgenowskiego i gamma w przedziałach energii od około 8 keV do 1,3 MeV i od 4 MeV do 9 MeV oraz dla wartości mocy kermy w powietrzu powyżej 1 µGy / h. Rozważane wielkości pomiarowe to kerma w powietrzu, Ka oraz związane z fantomami wielkości operacyjne Międzynarodowej Komisji ds. Jednostek i Pomiarów Promieniowania (ICRU) [2], H*(10), Hp(10), H’(3), Hp(3), H’(0,07) i Hp(0,07), wraz z odpowiednimi mocami dawek. Metody wytwarzania podano w ISO 4037-1.
Niniejszy dokument może być również stosowany dla właściwości promieniowania określonych w ISO 4037-1:2019 w Załącznikach A, B i C, ale nie oznacza to, że świadectwo wzorcowania dla właściwości promieniowania opisanych w tych załącznikach jest zgodne z wymaganiami ISO 4037.
Wymagania i metody podane w tym dokumencie są ukierunkowane na ogólną niepewność (k=2) wartości dawki (mocy dawki) wynoszącą od około 6% do 10% dla wielkości operacyjnych związanych z fantomami w polach wzorcowych. Aby to osiągnąć, w ISO 4037-1 zaproponowano dwie metody wytwarzania pól wzorcowych.
Pierwszą z nich jest wytworzenie tzw. „dopasowanych pól wzorcowych”, których właściwości są wystarczająco dobrze scharakteryzowane, aby umożliwić stosowanie zalecanych współczynników konwersji. Istnienie tylko niewielkiej różnicy w rozkładzie widmowym „dopasowanego pola wzorcowego” w porównaniu z nominalnym polem wzorcowym jest potwierdzone przez procedury, które są podane i szczegółowo opisane w niniejszym dokumencie. W przypadku dopasowanych wzorcowych pól promieniowania zalecane współczynniki konwersji podano w normie ISO 4037-3 tylko dla określonych odległości między źródłem a dozymetrem, np. 1,0 m i 2,5 m. W przypadku innych odległości użytkownik musi zdecydować, czy można zastosować te współczynniki konwersji.
Druga metoda polega na wytworzeniu tzw. „scharakteryzowanych pól wzorcowych”. Odbywa się to albo poprzez określenie współczynników konwersji za pomocą spektrometrii, albo wymaganą wartość mierzy się bezpośrednio za pomocą dozymetrów będących wzorcami wtórnymi. Metodę tę stosuje się dla dowolnej jakości promieniowania, dla dowolnej wielkości pomiarowej oraz, w stosownych przypadkach, dla dowolnego fantomu i kąta padania promieniowania. Współczynniki konwersji można określić dla dowolnej odległości, pod warunkiem, że wartość mocy kermy w powietrzu jest nie mniejsza niż 1 µGy / h.
Obie metody wymagają równowagi cząstek naładowanych w polu wzorcowym. Jednak nie zawsze równowaga naładowanych cząstek jest ustalona w polu roboczym, dla którego wzorcowany jest dozymetr. Dotyczy to w szczególności energii fotonów nie powodującej równowagi naładowanych cząstek na głębokości wzorcowej d, która zależy od rzeczywistej kombinacji energii i głębokości d. Elektrony o energiach powyżej 65 keV, 0,75 MeV i 2,1 MeV mogą przenikać odpowiednio przez 0,07 mm, 3 mm i 10 mm tkanki ICRU, a właściwości promieniowania o energiach fotonów powyżej tych wartości są uważane za właściwości promieniowania bez naturalnej równowagi cząstek naładowanych dla wielkości określonych na tych głębokościach.
Niniejszy dokument nie ma zastosowania do dozymetrii impulsowych pól wzorcowych.
