Gaz ziemny -- Pomiary właściwości -- Właściwości objętościowe: gęstość, ciśnienie, temperatura i współczynnik ściśliwości
Zakres
W niniejszej Normie Międzynarodowej podano wymagania i procedury pomiaru tych właściwości gazów ziemnych, które są stosowane głównie do obliczania i przeliczania objętości: gęstości w warunkach odniesienia i w warunkach roboczych, ciśnienia, temperatury i współczynnika ściśliwości.
Wzięto pod uwagę tylko te metody i przyrządy, które są odpowiednie do pracy w warunkach polowych w przesyle i dystrybucji gazu ziemnego, instalowane in-line lub on-line, i nie obejmujące wyznaczania składu gazu.
W niniejszej Normie Międzynarodowej podano przykłady używanych obecnie, dostępnych na rynku przyrządów będących przedmiotem zainteresowania przemysłu gazowniczego.
UWAGA Zwraca się uwagę na wymagania dotyczące uzyskania zezwolenia od krajowych jednostek autoryzujących i na krajowe regulacje prawne dotyczące stosowania tych urządzeń do celów komercyjnych lub w handlu urzędowym.
Gęstość w warunkach odniesienia (czasem określana jako gęstość normalna, standardowa lub nawet podstawowa) jest wymagana do przeliczenia objętości i może być stosowana także do określenia innych właściwości fizycznych.
Gęstość w warunkach roboczych mierzy się w celu pomiaru strumienia masy i przeliczenia objętości z zastosowaniem gęstości gazu w gazociągu; może ona być także używana do określenia innych właściwości fizycznych. W niniejszej Normie Międzynarodowej omówiono przetworniki gęstości z elementami drgającymi, zwykle właściwe dla zakresu pomiarowego od 5 kg/m3 do 250 kg/m3.
W pomiarach ciśnienia stosuje się przetworniki różnicy ciśnienia, nadciśnienia i ciśnienia bezwzględnego. Są to zarówno przetworniki analogowe, jak i inteligentne (tzn. przyrządy oparte na mikroprocesorach) i, jeśli nie określono inaczej, odpowiednie akapity dotyczą, bez rozróżniania, przetworników różnicy ciśnień, ciśnienia bezwzględnego i przetworników nadciśnienia.
Pomiary temperatury gazu ziemnego wykonuje się w zakresie warunków, w których zwykle odbywa się przesył i dystrybucja gazu (253 K < T < 338 K). W tym obszarze zastosowań zwykle używane są czujniki termometrów rezystancyjnych (RTD).
Współczynnik ściśliwości (także znany jako współczynnik ściśliwości lub współczynnik gazu rzeczywistego i mający symbol Z) pojawia się w szczególności w równaniach w których występuje zmierzona objętość. Co więcej, przeliczenie objętości z warunków pomiaru na objętość w określonych warunkach odniesienia może być poprawnie wykonane przy dokładnej znajomości Z w odpowiednich warunkach zarówno ciśnienia jak i temperatury.
