Zakres
Niniejszy dokument dotyczy metod pobierania gazów wolnych z przekaźników gazowych transformatorów energetycznych. Opisano w niej trzy metody pobierania gazów.
Niniejsza norma nie dotyczy pobierania oleju z urządzeń napełnionych olejem, takich jak transformatory energetyczne, przekładniki, dławiki, izolatory przepustowe, kable olejowe i kondensatory olejowe, które opisano w IEC 60457:2022, 4.2.
Gazy rozpuszczone w oleju są najpierw z niego wydzielane, a następnie analizowane ilościowo metodą chromatografii gazowej. Wolne gazy z przekaźników gazowych są analizowane bez wstępnej obróbki.
Opisano trzy podstawowe metody wydzielenia gazów z oleju, jedną próżniową (metoda Toeplera i częściowego odgazowania), drugą opierającą się na wymywaniu rozpuszczonych gazów przez barbotaż próbki oleju gazem nośnym (stripping) i ostatnią - polegającą na rozdzielaniu gazów między próbkę oleju i niewielką objętość gazu nośnego w zamkniętej przestrzeni nadpowierzchniowej (head-space).
Po wydzieleniu gazy są analizowane ilościowo metodą chromatografii gazowej; opisano metodę analizy.
Wolne gazy z przekaźników zbierających gaz są analizowane bez wstępnej obróbki. Preferowanym sposobem zapewnienia efektywności pracy urządzenia do wydzielania gazu i do ich analizy, rozpatrywanych łącznie jako jeden system, jest odgazowanie próbek oleju przygotowanych w laboratorium i zawierających znane stężenia gazów („wzorce gazu w oleju”) i analiza wydzielonych z nich gazów. Opisano dwie metody przygotowania wzorców gazu w oleju.
Do codziennego wzorcowania chromatografu wygodnie jest użyć wzorcowej mieszaniny gazów zawierającej znaną odpowiednią ilość każdego ze składników gazowych, tak aby znajdowały się w podobnym stosunku do typowych proporcji gazów wydzielanych z olejów transformatorowych.
Opisane techniki uwzględniają z jednej strony problemy dotyczące analiz wykonywanych podczas prób fabrycznych u producenta, gdzie zawartość gazu w oleju jest na ogół bardzo niska, a z drugiej strony problemy związane z badaniem urządzeń w terenie, gdzie przewożenie próbek może odbywać się bezciśnieniowym transportem lotniczym i gdzie mogą występować znaczne różnice temperatur otoczenia między miejscem poboru próbki w terenie a laboratorium badawczym.
