Zakres
W niniejszym dokumencie określono metodę badania przesiewowego w celu szybkiego określenia stężenia aktywności radionuklidów emitujących promieniowanie gamma, takich jak 131I, 132Te, 134Cs oraz 137Cs, w próbkach stałych lub płynnych przy użyciu spektrometrii promieniowania gamma za pomocą liczników scyntylacyjnych o niższej rozdzielczości w porównaniu ze spektrometrami wyposażonymi w detektory HPGe (patrz norma IEC 61563).
Ta metoda badawcza może być stosowana do pomiaru wszelkich potencjalnie zanieczyszczonych matryc środowiskowych (w tym gleby), próbek żywności i pasz, a także materiałów przemysłowych lub produktów, które zostały uprzednio odpowiednio przygotowane. W niniejszym dokumencie nie podano technik przygotowywania próbek stosowanych w niniejszej metodzie przesiewowej, ponieważ stosowanie specjalnych technik przygotowywania próbek innych niż obróbka prosta (cięcie, szlifowanie itp.) nie powinno być wymagane. Chociaż procedura pobierania próbek ma ogromne znaczenie w przypadku pomiaru radioaktywności w poszczególnych próbkach, to znajduje się ona poza zakresem niniejszego dokumentu; dostępne są także inne międzynarodowe normy dotyczące procedur pobierania próbek, które mogą być wykorzystane w połączeniu z niniejszym dokumentem (zob. odnośniki [1], [2], [3], [4], [5], [6]).
Ta metoda badawcza ma zastosowanie do pomiarów stężeń izotopów promieniotwórczych emitujących promieniowanie gamma, takich jak 131I, 134Cs i 137Cs. Dla próbek o objętościach od 0,5 l do 1,0 l umieszczonych w pojemniku Marinelli i dla czasów pomiaru od 5 min do 20 min można osiągnąć próg decyzyjny wynoszący 10 Bq/kg stosując komercyjnie dostępny spektrometr scyntylacyjny (np. ze scyntylatorem NaI(Tl) 2"φ × 2", 7% rozdzielczość (FWHM) dla energii 662 keV, przy grubości osłony ołowianej 30 mm).
Ta metoda badawcza może być również wykonywana w laboratorium "prowizorycznym" lub nawet poza laboratorium badawczym dla próbek mierzonych bezpośrednio w terenie, w którym zostały pobrane.
W czasie zagrożenia jądrowego lub radiologicznego ta metoda badania umożliwia szybkie zmierzenie stężenia aktywności w potencjalnie skażonych próbkach w celu porównania z operacyjnymi poziomami interwencyjnymi (Operational Intervention Level - OIL) ustanowionymi przez decydentów w celu podjęcia uprzednio określonych działań interwencyjnych służących zmniejszeniu narażenia na promieniowanie jonizujące [12].
Ze względu na niepewność związaną z wynikami pomiarów uzyskanymi przy użyciu tej metody badawczej, próbki wymagające bardziej precyzyjnych wyników, po odpowiednim przygotowaniu ([7] [8]), mogą zostać zmierzone w laboratorium pomiarowym przy użyciu detektorów promieniowania gamma z kryształami germanowymi o wysokiej czystości (HPGe).
Niniejszy dokument nie zawiera kryteriów ustalania operacyjnych poziomów interwencyjnych (OIL).
