Zakres
W niniejszym dokumencie określono wymagania wymiarowe kształtek do badań z tworzyw sztucznych, przeznaczonych do przetwórstwa różnymi technikami formowania, a także kształtek przygotowywanych metodą obróbki mechanicznej z płyt/arkuszy lub wyrobów gotowych. Skompilowano oznaczenia i wymiary kształtek do badań wykorzystywanych do zbierania i przedstawiania porównywalnych wyników, a także innych często używanych kształtek.
Określono następujące typy kształtek:
a) Kształtki typu A1 i A2 (1 = formowane metodą wtryskiwania, 2 = otrzymywane metodą obróbki mechanicznej z płyt/arkuszy lub wyrobów gotowych).
Są to kształtki do badań właściwości mechanicznych przy rozciąganiu, z których poprzez prostą obróbkę mechaniczną można otrzymać kształtki do szeregu innych badań (patrz Załącznik A).
Kształtka typu A1 jest uniwersalną kształtką do badań. Podstawową korzyścią uniwersalnej kształtki do badań jest możliwość wykonania wszystkich badań wzmiankowanych w Załączniku A przez wszystkie laboratoria badawcze na podstawie porównywalnych kształtek. W konsekwencji mierzone właściwości są spójne, ponieważ wszystkie są mierzone przy użyciu podobnych kształtek przygotowanych w taki sam sposób. Innymi słowy, można oczekiwać, że wyniki testu dla danego zestawu kształtek nie różnią się znacząco z powodu nieumyślnego zastosowania różnych warunków formowania. Z drugiej strony, jeśli to pożądane, można bez trudności ocenić wpływ warunków formowania i / lub różnych stanów kształtek dla wszystkich mierzonych właściwości.
Opisano również kształtki do badań o mniejszej skali oznaczone jako Axy, gdzie x jest liczbą wskazującą sposób przygotowania próbki (1 = formowane metodą wtryskiwania, 2 = otrzymywane metodą obróbki mechanicznej z płyt/arkuszy lub wyrobów gotowych), a y jest liczbą wskazującą współczynnik skali (1:y). Mogą być stosowane np. gdy pełnowymiarowe kształtki do badań nie są wygodne lub gdy badany materiał istnieje tylko w małych ilościach.
b) Kształtki typu B
Kształtki w formie beleczek formowane bezpośrednio lub otrzymywane przez obróbkę mechaniczną ze środkowej części kształtki typu A1, z płyt/arkuszy lub wyrobów gotowych.
c) Kształtki typu C
Małe kształtki do badań właściwości mechanicznych przy rozciąganiu formowane bezpośrednio lub otrzymywane przez obróbkę mechaniczną, np. z płytek (kształtki typu D lub typu F), ze środkowej części kształtek typu A1, z płyt/arkuszy lub wyrobów gotowych.
d) Kształtki typu D1 i D2
Płytki w kształcie kwadratu o grubości, odpowiednio, 1 mm i 2 mm.
e) Kształtki typu F
Są to prostokątne płytki przeznaczone do analizy anizotropii mechanicznej.
Jeśli w niniejszym dokumencie nie jest wymieniony konkretny typ kształtki, nie oznacza to, że istnieje zamiar wykluczenia użycia takiej kształtki. W przyszłości mogą być dodane inne typy kształtek, jeśli będą powszechnie stosowane.
