Zakres
Niniejszy dokument zawiera wytyczne dla laboratoriów badawczych wykorzystujących szybkie metody pomiarowe próbek wody, które mogły ulec skażeniu promieniotwórczemu w następstwie sytuacji wyjątkowej spowodowanej zdarzeniem jądrowym lub radiologicznym.
W sytuacji wyjątkowej zaleca się zwrócić uwagę na:
— uwzględnienie specyfiki prowadzenia tego typu pomiarów, np. potencjalnie wyjątkowo wysoki poziom skażeń;
— zastosowanie lub dostosowanie, w miarę możliwości, metod pomiaru radioaktywności wdrożonych dla pomiarów w sytuacjach rutynowych w celu szybkiego uzyskania wyniku lub, w przypadku badań, które nie są wykonywane rutynowo, stosowanie szybkich metod pomiarowych uprzednio zwalidowanych przez laboratorium, na przykład do oznaczania 89Sr;
— przygotowanie laboratorium do pomiarów dużej liczby potencjalnie skażonych próbek.
Celem niniejszego dokumentu jest zapewnienie organom decyzyjnym wiarygodnych wyników niezbędnych do podjęcia szybkich działań i ograniczenia dawki promieniowania dla ludności.
W celu zmniejszenia narażenia ludności prowadzi się pomiary jakości wody w punktach zaopatrzenia. Dla sytuacji wyjątkowych wyniki badań są porównane z operacyjnymi poziomami interwencyjnymi.
UWAGA Operacyjne poziomy Interwencyjne (OILs) zostały podane za rekomendacjami Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (IAEA Safety Standards[8]) albo organów krajowych[9].
Kluczowe może być zastosowanie zwyczajnych i rutynowych metod analiz w trybie przyspieszonym. Celem tych szybkich pomiarów jest często zbadanie wyjątkowo wysokiego poziomu radioaktywności w próbce pomiarowej, tak aby zidentyfikować zawarte w niej radionuklidy oraz poziomy stężeń aktywności oraz porównać ich wysokość z poziomami interwencyjnymi[10][11][12]. Zaleca się zauważyć, że w takich okolicznościach, parametry walidacji określane dla zastosowania rutynowego (np. odtwarzalność, dokładność itp.) mogą być niemożliwe do zastosowania do szybkiej zmodyfikowanej metody. Ze względu na okoliczności powstałe po sytuacji wyjątkowej, zmodyfikowana metoda może nadal być odpowiednia, chociaż niepewności związane z wynikami badań wymagają oceny i mogą wzrosnąć w wyniku rutynowych analiz.
Pierwsze etapy podejścia analitycznego to zwykle metody przesiewowe, oparte na pomiarach całkowitej aktywności alfa i całkowitej aktywności beta (adaptacja ISO 10704 i ISO 11704) oraz spektrometria promieniowania gamma (ISO 20042, ISO 10703 i ISO 19581). Następnie, jeżeli to wymagane[3], dla specyficznych radionuklidów (patrz Rozdział 2) są adoptowane i stosowane normy metod badawczych (na przykład, pomiar 90Sr zgodnie z ISO 13160) jak zaproponowano w Załączniku A.
Niniejszy dokument odwołuje się do zbioru już opublikowanych norm ISO. Stosownie, niniejszy dokument odwołuje się również do norm krajowych lub innych ogólnie dostępnych dokumentów.
Zagadnienia pomiarów przesiewowych prowadzonych w terenie nie są przedmiotem niniejszego dokumentu.
